Buğday

         Buğday nedir, buğday   dünyada en çok  yetiştiriciliği  yapılan  tek yıllık bir bitkidir.  Buğday bitkisi otsu olup  bir  tahıldır. Buğday un, yem üretilmesinde kullanılan temel bir besin maddesidir. Kabuğu ayrılabileceği gibi kabuğu ile de öğütülebilir. Buğday daneleri  tavuk, inek, koyun vb.  çiftlik hayvanları için yem olarak kullanılır. Hasat sonrası sapı küçükbaş ve  büyükbaş hayvanlar için yem olarak kullanılmaktadır.  Buğday geçmişte  ve  şimdi  insanların en önemli gıda maddesini teşkil etmiştir ve  etmektedir halen.  Beslenme için lüzumlu olan nişasta ve proteinli maddeleri oldukça uygun bir oranda (1/6) ihtiva etmesi, buğday bitkisinin en çok  tarımı yapılan bitki olmasını sağlamıştır. Buğday taneleri aynı zamanda  bir  tohumdur ancak gerçekte bir meyvedir. Meyve kabuğu (perikarp) tohum kabuğu (testa) ile yapışmış durumdadır. Bu tip meyvelere Karyops denir. Tohum kabuğu altında 1-2 sıralı protein tabakası bulunur. Bunu nişastaca zengin olan endosperma (besi doku) takib eder. Besi dokunun bir ucunda yağ ve protein ihtiva eden embriyo bulunur. Buğday bin dane ağırlığı 30-50 gr arasındadır. Buğday taneleri renk bakımından sarı kırmızı ve beyaza yakın renktedir. Buğday (triticum) cinsi 8-10 türe ayrılmakla beraber, bu türlerin pek çok çeşitleri vardır. Morfolojik ve fizyolojik vasıflar dikkate alınarak yeryüzünde toplam 2900 u aşkın  buğday çeşidi tespiti yapılmıştır.  Yalnız Türkiye’de bulunan çeşitlerin sayısı 550 adedi geçmiştir.


Buğday Çeşitleri Nedir, Nasıl Sınıflandırılır ?

Türkiye’de yetiştirilen buğday çeşitleri sayısı oldukça  fazladır.  Buğday yetiştiriciliği şartlarının değişmesi ile  geçmişe göre  çeşit sayısında  azalma olmuştur. Son 50 yıl içerisinde ekmeklik buğday çeşidinin ekim oranı artmıştır.

Ekmeklik Buğday (Triticum Aestivum) Türü 

sıklıkla sarı ya da beyaz renklerinde, ufak taneli, hem yaz hem de kış ekilebilen buğdaylardandır. Ekmeklik buğdayda nişasta oranı da diğer buğday türlerine göre daha fazla olmaktadır. Ayrıca aynı türden olan ancak beyaz ya da sarı taneli değil de kırmızı taneli olan ve sadece kışlık ekilen sünter adında buğdaylar da mevcuttur.

 Sünter Buğday Türü

 Sünter buğdayı türü ata  tohum  bir buğday olup, kılçıklı, kırmızı, orta sert ve yazın da ekilebilen bir  çeşittir. Sünter  unu  kendine has aroması ile lezzetli, hazmı kolay, kolay bayatlamayan düşük glüten oranına sahiptir. Lezzetli ve besin değerleri yüksek ve ekmeklik kalitesi yüksek olduğundan ekmek yapımında kullanılır. Ekmeğin homojen gözenek yapısının oluşmasını sağlar. Bulguru da yapılmaktadır.

Makarnalık Buğday  (Triticum Durum) Türleri

Orta Anadolu, Güney Anadolu ve Trakya’da yetişme türlerine bağlı olarak farklı isimler ile adlandırılmaktadır. Buna göre de gruplara ayrılmaktadır.Makarnalık buğdayların daneleri diğer buğday çeşitlerine göre çok daha iridir, kehribar rengindedir. Makarnalık buğdaylardan irmik  yapabilmek  için seçilerek alınır.

Bilinen Diğer Buğday Türleri

Bisküvilik veya topbaş buğday (Triticum Compactum)

Doğu buğdayı (Triticum carthlicum)

Gernik (Triticum dicoccon), 

Kaplıca buğdayı (Triticum monococcum)

Polonya buğdayı (Triticum polonicum)

Kavuzlu buğday (Triticum spelta)

İngiliz buğday (Triticum turgidum)

Sertlik Derecesine Göre Buğday Sınıflandırılması

Sert Buğday

Yumuşak buğday

Tane Rengine Göre Buğday sınıflandırılması

Kırmızı Buğday

Beyaz Buğday

Ekim Zamanına Göre Buğday Sınıflandırılması

Yazlık Buğday : Yaz diliminde  tarımı yapılır. Türkiye'de ılıman iklim bölgelerinde  yetiştirilir, soğuğa karşı hassastır. 

Kışlık Buğday : Ülkemizde en çok tarımı yapılan çeşittir. Eylül ayı sonu ile Aralık ayı başı dönemleri arasında ekimi yapılır. 

En Verimli Buğday Çeşitleri

En verimli buğday çeşidi nedir, hangi markadır dersek eğer,  bölge ikliminize uygun, tarlanızın toprak yapısına  uygun buğday çeşididir. Bu şartları sağlayan buğday çeşitlerini kendi gözlemlerinizle  araştırarak bulmanızı tavsiye ederiz. Çünkü çok fazla  buğday çeşidi olması, yılların da  giderek tarımsal üretim açısından daha  da  kötüye  gitmesi dolayısıyla  bu konuda  'Şu buğday  çeşidi en verimli çeşittir'  demek doğru olmaz. Diğer  yandan aslında  yıllardan beri ektiğiniz çeşitler ile  ilgili belki de  bakımı eksik yapmanızdan kaynaklı verim düşüklüğü yaşıyor  olabilirsiniz, bu yüzden bunları da  iyice  gözden geçirmenizi tavsiye ediyoruz. 

Kıraçta En Verimli Buğday Çeşidi

Kıraçta  en verimli buğday çeşidi  konusu çok ciddiye alınması gereken bir konudur. Çünkü bazı buğday türleri kıraçta  diğer  çeşitlere  nazaran çok ciddi verim düşüşüne  sebep olmaktadır. Özellikle son yıllarda  iklim şartlarının kuraklaşması, kıraçlaşması sonucunda  buğday üreticilerini bu konu hakkında  araştırmaya  sevk etmiştir. Eğer  kıraç şartlarda  sulama  yapmadan buğday yetiştiriciliği yapılacaksa, ekimini yapacağınız  buğday tohumu çeşidinin  en başta  bölgenize göre ekim zamanını doğru ayarlamalısınız. Çünkü bölgenizin iklim durumuna  göre  çimlenme, kardeşlenme, sapa  kalkma, gebeleşme, başak çıkartma  dönemleri gibi kritik dönemlerdeki iklim istekleri için en uygun zamanın olabildiğince ayarlanması gerekir. Yani Güneydoğu Anadolu bölgesi için kıraç şartlarda uygun bir  bir çeşit, Ege bölgesi için uygun olmayabilir. ayrıca kıraç şartlarda  tarım yapıyorsanız  iyi bir  Toprak Düzenleyici kullanarak toprağın daha  çok nemli kalmasını  sağlayabilirsiniz. 

      Aşağıda ülkemizin farklı bölgelerinde  çekilmiş farklı çeşitlerdeki Buğdayların, hem sulanan hem de  kıraçta  yetiştirilen  verim durumlarını izleyebilirsiniz. Buğday Videolarını izlediğinizde sadece çeşit değil bakım ve buğday gübreleme  işleminin de  önem kazandığını  görebilirsiniz. 

Arpa Buğday Farkı nedir ? 

Arpa buğday farkı olarak ilk söyleyeceğimiz şey  iklim istekleridir. Arpa  daha  çok kıraçta   yada daha az sulama  ile  yetişebilir, buğday ise  suyu daha  çok sever. Soğuğa  karşı arpa ile buğday arasındaki fark arpa daha  dayanıklıdır. Buğday fiyatları arpa fiyatlarına  göre  daha  pahalıdır. Arpa  kullanım alanları ile  buğday kullanım alanları farklılık gösterir. Arpa daha  çok yem ve  malt sanayiinde  kullanılır. Buğday çoğunluklu gıda  sektöründe  kullanılır. 1 Ton buğday ve  arpayı düşündüğümüzde arpa  buğdaya  göre  daha  çok yer  kaplar. Arpa samanı yem olarak daha  çok tercih edilir. Hastalıklara  karşı arpa,  buğdaya göre daha  dayanıklıdır. Arpanın kök yapısı buğday kök yapısına  göre daha  güçlüdür. Arpa  genel olarak daha az  gübre  kullanılarak tarımı yapılır. Arpa buğdaydan daha  erken hasat  yapılır, buğday geç olgunlaşır.  Zaten buğday ile  ilgili detaylı bilgileri sitemizde  vereceğiz. Dilerseniz https://www.arpa.net.tr       sitesinde  arpa  ile  ilgili her türlü detaylı bilgiye rastlayabilirsiniz. 

TikTokYouTubeInstagramFacebookLink